غربالگری سه ماهه اول بارداری

غربالگری سه ماهه اول بارداری که شامل سونوگرافی و آزمایش خون می باشد، منجر به تشخیص ابتلای نوزاد به بیماری سندروم دان می شود. مطمئنا آرزوی همه پدر و مادر ها تولد فرزندی سالم است که خوشبختانه پیشرفت تکنولوژی در زمینه پزشکی باعث شده والدین قبل از تولد نوزاد و در زمان جنینی بتوانند پی به مشکلات جنین برده و با کمک علم پزشکی برای رفع آنها اقدام نمایند. در این مقاله به بررسی غربالگری بارداری که یکی از آزمایشات مهم در دوران بارداری برای اطمینان از سلامت جنین است می پردازیم که اطلاع از آن می تواند برای همه والدین بسیار مفید باشد.

تست و آزمایش غربالگری سه ماهه اول بارداری :

سندروم دان (منگولیسم) که در ایران آن رابه عنوان عقب ماندگی ذهنی می شناسیم، متاسفانه شایع ترین ناهنجاری ژنتیکی جهان محسوب می گردد که منجر به متولد شدن نوزاد با اختلالات جسمانی و هوشی می شود. علت این بیماری تشخیص داده نشده است اما با این حال می توان گفت تمامی نوزادان در خطر ابتلا به این مشکل هستند. البته خوشبختانه راه هایی برای تشخیص و پیشگیری این بیماری در دوران جنینی وجود دارد و با انجام تست هایی می توان از بروز این مشکل در نوزاد تا حدودی جلوگیری نمود. این آزمایشات شامل: تست غربالگری (در دو مرحله) و آزمایش های تشخیصی می باشد که در این مطلب به بررسی تست غربالگری سه ماهه اول می پردازیم که از جمله آزمایش های موثر و مفید برای تشخیص بیماری سندروم دان نوزادن محسوب می گردد و اطلاع از آن از دانستنی های ماه های اول بارداری به حساب می آیند.

 چگونگی انجام غربالگری سه ماهه اول :

غربالگری اول از ابتدای هفته یازدهم تا پایان هفته چهاردهم بارداری انجام می گیرد و شامل سونوگرافی و آزمایش خون است که قادر است تا ۸۷ درصد بیماری را تشخیص دهد. در سونوگرافی انجام شده به بررسی صربان قلب جنین، محل جفت و مایع دور جنین، سن جنین و ضخامت پشت گردن جنین می پردازند که مهم ترین بخش آن تعیین ضخامت پشت گردن جنین است که نام پزشکی آن NT میباشد و در صورتی که بیشتر از سه میلی متر باشد ابتلا به سندروم دان تشخیص داده می شود. این سونوگرافی به تنهایی تا ۷۷ درصد ابتلا به بیماری را تشخیص می دهد اما برای اطمینان بیشتر از مادر آزمایش خون نیز دریافت می شود که در آن عوامل متعددی مورد بررسی قرار می گیرد و در انتها نتیجه سونوگرافی، آزمایش خون و سن مادر با نرم افزار های رایانه ایی مخصوصی مورد بررسی قرار می گیرد و از این طریق میزان ابتلای جنین به سندروم دان در ماه سوم بارداری تعیین می گردد.

مزیت غربالگری سه ماهه اول :

غربالگری ها آزمایش های بی خطری هستند که به راحتی و با هزینه متعادلی انجام می گیرند، با این حال غربالگری سه ماهه اول دارای مزایای خاصی می باشد، این غربالگری از دقت بسیار بالایی برخوردار است و همچنین در صورتی که سندروم دان تشخیص داده شود، سقط جنین از لحاظ عاطفی و شرعی نیز کار ساده تری است. این غربالگری ها بدون هیچگونه خطری برای مادر یا جنین، احتمال تولد نوزاد مبتلا به عقب ماندگی ذهنی را نشان می دهند.

دلایل انجام غربالگری بارداری :

لازم است بدانید انجام آزمایش های غربالگری اجباری نیست و به خواست والدین انجام می گیرد اما تمامی پزشکان انجام آنها را توصیه می کنند و این توصیه به تمامی زوجین بدون توجه به سن بارداری، وجود اختلالات در اطرافیان و یا ازدواج فامیلی، صورت می گیرد. توجه داشته باشید که آزمایش غربالگری بارداری دارای دقت بالایی است و انجام آن به دلیل تبعات سنگین داشتن فرزندی عقب مانده و مشکلات پیرامون آن، یک امر ضروری در هر بارداری محسوب می گردد.

در صورت که در غربالگری سه ماهه اول و تا پایان هفته چهاردهم بارداری ، احتمال ابتلا به سندروم دان وجود داشته باشد، تست های تکمیلی دیگری از جمله نمونه گیری از جفت نیز انجام می شود. با این حال حتی در صورت سالم بودن جنین غربالگری سه ماهه دوم بارداری نیز انجام می گیرد که منجر به تشخیص صحیح بیماری جنین می گردد. اما در اینجا لازم است این نکته را نیز متذکر شویم که آزمایش های غربالگری تنها میزان و درصد ابتلا جنین به بیماری را نشان می دهند و این بدان معنا نیست که حتما جنین بیماری دارد. خوشبختانه تنها ۶ درصد از نمونه های مثبت غربالگری به این بیماری مبتلا هستند که تشخیص نهایی آن با آزمایش های مختلفی به اثبات می رسد. با این حال می توان گفت آزمایشات غربالگری باعث می شوند والدین و پزشک از سلامت جنین اطمینان کسب نمایند و همچنین مادر دوران بارداری خود را با خیالی آسوده تر سپری نماید.

با توجه به موارد ذکر شده در این مقاله، ما نیز ضمن آروی سلامتی برای همه نوزادان، انجام غربالگری سه ماهه اول و دوم را به تمامی مادران باردار پیشنهاد می دهیم تا از این طریق از سلامت کودک خود اطمینان کسب نمایند.

منبع : آرگا