در این مطلب از حیاط خلوت تصمیم داریم با به معرفی مجموعه پاسارگاد بپردازیم. مجموعه ای که نشانگر قدرت و عظمت ساسله هخامنشی در ۲۵۰۰ سال قبل می باشد.
پاسارگاد اولین پایتخت سلسله هخامنشی در ایران است. این شهر توسط کورش بزرگ(کورش دوم) در ۵۴۶ سال قبل از میلاد پایه گذاری گردید. این مجموعه شامل بناهایی چون آرامگاه کورش بزرگ، آرامگاه کمبوجیه، کاخ دروازه، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، باغ پادشاهی پاسارگاد، تل تخت، محوطه مقدس است که به عنوان ششمین اثر ثبت شده جهانی در ایران در تیرماه سال ۱۳۸۳ در فهرست یونسکو به ثبت رسیده است.
پاسارگاد در فاصله ۱۵ کیلومتری شهر سعادت شهر در مسیر سعادت شهر-صفاشهر در روستای مادر سلیمان(فاصله تا شیراز ۱۱۵ کیلومتر) و در دشت مرغاب قرار دارد.
در مقایسه با تخت جمشید، شاید پاسارگاد از ابهت کمتری برخوردار باشد و بسیاری از قسمتهای آن از بین رفته است، ولی این مکان به واسطه پیشینه تاریخی آن که اولین پایتخت هخامنشیان بوده، از اهمیت بالایی برخوردار است. پاسارگاد در زمان کمبوجیه پسر کوروش نیز پایتخت هخامنشیان بود و پس از او در زمان حکومت داریوش به تخت جمشید منتقل شد.
سبک معماری پاسارگاد سنگ بنای معماری تخت جمشید است.
آرامگاه کوروش؛ معماری منحصر به فرد
آرامگاه کورش مهمترین اثر این مجموعه است. این آرامگاه با سنگهای آهکی سفید رنگ معدن سیوند بنا شده است. این تخته سنگهای بزرگ بوسیله بستهای آهنی و سربی دم چلچلهای به یکدیگر متصل شده بودند. پلان این بنا مستطیل شکل بوده و با ۶ پله که پیرامون آرامگاه را فراگرفته به شکل هرم به بالا میرود.
در بالای پلکان اتاق آرامگاه قرار گرفته که ابعاد ۱۱٫۳* ۱۷٫۲ متر و ارتفاع ۵٫۳ متر را دارد. دری سنگی بر اتاق آرامگاه قرار داشته که امروزه وجود ندارد. این آرامگاه در حمله اسکندر مقدونی تاراج شد. در ایام قدیم تصور بر این بود که این آرامگاه مقبره مادر سلیمان نبی است و این خود علت سالم ماندن آن بعد از حمله اعراب است. در سال ۱۸۲۰ بعد از کاوشهای باستان شناسی هویت صاحب واقعی این آرامگاه مشخص گردید. این آرامگاه نزد افراد بومی منطقه و بطور کلی استان فارس از اهمیت و قداست قابل ملاحظهای برخوردار است.
آرامگاه کمبوجیه در پاسارگاد
آرامگاه کمبوجیه یکی دیگر از بناهای مجموعه پاسارگاد است. کمبوجیه پسر کورش بزرگ بوده است که پس از او مدت کمی پادشاهی هخامنشیان را بر عهده داشت. از این بنا تنها دیواری به ارتفاع حدود ۱۴ و طول تقریبی ۷٫۵(هفت و نیم)متر باقی مانده است. با توجه به شکل ظاهری دیوار تشابهاتی با کعبه زرتشت در مجموعه نقش رستم دارد. ولی از لحاظ قدمت قدیمیتر است.
البته نظرات متعددی در مورد این بنا وجود دارد. برخی آنرا آتشکده و برخی از محققین آن را ساعت آفتابی دانستهاند. از این مکان با عنوان زندان سلیمان نیز نام برده شده است. کاخ دروازه در جنوب شرقی دشت قرار دارد و به نوعی دروازه پاسارگاد به شمار میآید. . وسعت این کاخ ۷۲۶ متر مربع بوده است در تالار ۵۴۲ متر مربعی آن ۸ ستون با ارتفاع ۱۶ متر قرار داشته است.
بخش مهم این اثر سنگ برجستهای از مردی است با ریش انبوه و چهار بال که رو به سوی مرکز بنا دارد. این مرد تاجی دارد که به یک کلاه شیاردار کاملاً چسبیده به سر وصل است. بخش اصلی این تاج شامل سه دسته گل نی است که هریک از آنها گوی خورشید را بر فراز داشته و با پرشتر مرغ احاطه شده اند. کاخ بارعام در فاصله ۱۲۵۰ متری آرامگاه کورش قرار دارد و به کاخ یک ستونی یا ستوندار نیز مشهور است زیرا تنها یکی از ستونهای بلند آن باقی مانده است.
این کاخ تالاری بزرگ با ابعاد ۳۵٫۳۲ در ۱۴٫۲۲ با ارتفاع ۱۸ متر با ۸ ستون بلند بوده است. چهار ایوان در اطراف آن قرار داشته است. سه درگاه با نقش برجستههای آن از این کاخ باقی مانده است.
کاخ اختصاصی کورش یکی دیگر از آثار این مجموعه است که در فاصله ۲۳۰ متری کاخ بارعام قرار داشت و ویژگیهای یک کاخ نشیمن و یا اختصاصی را داشته است. بنا بر نظرات کارشناسان این کاخ در دوران کورش بزرگ ساخته شده و تزئینات آن به دوران داریوش منتسب است. این کاخ با ابعاد ۷۶ * ۴۲ متر دارای یک تالار مرکزی و ۲ ایوان در غرب و شرق و ۲ محوطه باز در شمال و جنوب است و بزرگترین بنای پاسارگاد به شمار میرود. از این کاخ نیز سنگهای کف و ستونهایی با ارتفاع ۱٫۹۰ باقی مانده است.
باغ نیز از بخشهای مهم پاسارگاد است. در دوران شکوه و عظمت پاسارگاد، کل مجموعه در باغی بزرگ قرار گرفته بوده است. از باغ پاسارگاد به عنوان الگو و مادر تمامی باغهای ایرانی یاد میشود. باغهای ایرانی که به عنوان سیزدهمین اثر ثبت شده ایران در فهرست یونسکو به شمار میرود، شامل باغ پاسارگاد نیز است. البته اکنون در این مجموعه هیچ اثری از درختان آن نیست بلکه سیستم آبیاری آن نشان از باغی بزرگ در آن روزگاران داشته است. آب از رودخانه پلور وارد نهرهای عریضی میشده و به وسیله کانالهای آبی که بقایای آن موجود است، کل باغ را آبیاری میکرده است.
تُل تخت؛ دژ نگهبانی مستحکم
بقایای پلی که بر روی یکی از کانالها ساخته شده بوده نیز موجود است. شاید آخرین زیباییهای این باغ در زمان اسکندر مقدونی دیده شده باشد. استحکامات تُل تخت که در ارتفاعات مشرف به مجموعه پاسارگاد قرار دارد بقایای دیوار سنگی عظیم این صفه با محدودهای در حدود ۲ هکتار دیده میشود. بنا بر نظر کارشناسان این صفه توسط کوروش برای احداث مجموعه ای همچون تخت جمشید در نظر گرفته شده بود ولی پس از مرگ کوروش مکان احداث مجموعه پارسه (تخت جمشید) به محل کنونی تخت جمشید انتقال یافت و به حکم داریوش تل تخت حکم یک دژ نگهبانی به خود گرفت.
گردآوری:حیاط خلوت
منبع:tourismiran.ir
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
⇐ کلیک کنید: مشاهده مطالب جدید و داغ امروز ⇒
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥