تحقیق درباره چهارشنبه سوری
در ایران، آخرین چهارشنبه سال به عنوان “چهارشنبه سوری”معروف و نام گذاری شده است که یکی از جشن های باستانی و قدیمی است که دارای آداب و رسوم جالبی است .
به همین بهانه در این مطلب از حیاط خلوت چند نمونه تحقیق و متن درباره چهارشنبه سوری برای شما همراهان عزیز گردآوری کرده ایم.
تحقیق درباره چهارشنبه سوری
یکی از جشنهای سنتی ایرانی که در شب آخرین چهارشنبه سال برگزار میشود چهارشنبه سوری نام دارد. واژه «چهارشنبهسوری» از دو واژه چهارشنبه که نام یکی از روزهای هفتهاست و سوری که به معنی سرخ است ساخته شدهاست. آتش بزرگی تا صبح زود و برآمدن خورشید روشن نگه داشته میشود که این آتش معمولا در بعد از ظهر زمانی که مردم آتش روشن میکنند و از آن میپرند آغاز میشود و در زمان پریدن میخوانند: «زردی من از تو، سرخی تو از من» در واقع این جمله نشانگر یک تطهیر و پاکسازی مذهبی است که واژه «سوری» به معنی «سرخ» به آن اشاره دارد. به بیان دیگر شما خواهان آن هستید که آتش تمام رنگ پریدیگی و زردی، بیماری و مشکلات شما را بگیرد و بجای آن سرخی و گرمی و نیرو به شما بدهد. چهارشنبهسوری جشنی نیست که وابسته به دین یا قومیت افراد باشد و در میان عموم ایرانیان (بجز زرتشتیان) رواج دارد.امروزه در شهرهای سراسر جهان که جمعیت ایرانیان در آنها زیاد است، آتشبازی و انفجار ترقهها و فشفشهها نیز متداول است. در سالهای اخیر، رسانههای ایران توجه بیشتری به خطرات احتمالی ناشی از این مواد نشان میدهند.البته مراسمی که امروزه برپا میشود به طوری کلی متفاوت با آن روزگار است چون از نظر زرتشتیان آتش نماد مقدسی است و پریدن از روی آن به نوعی بیاحترامی به آن نماد تلقی میشود. جشن آتش در واقع پیش درآمد جشن نوروز است که نوید دهنده رسیدن بهار و تازه شدن طبیعت است. از نظر زرتشتیان پریدن از روی آتش بیحرمتی به آتش است. کورش نیکنام، موبد زرتشتی و پژوهشگر در آداب و سنن ایران باستان، عقیده دارد که چهارشنبه سوری هیچ ارتباطی با ایران باستان و زرتشتیان ندارد و شکل گیری این مراسم را پس از حمله اعراب به ایران می داند. او در این باره می گوید: “ما زرتشتیان در کوچه ها آتش روشن نمی کنیم و پریدن از روی آتش را زشت می دانیم.ایرانیان در شب چهارشنبه سوری کوزههای سفالی کهنه را بالای بام خانه برده، بهزیر افکنده و آنها را میشکستند و کوزهٔ نویی را جایگزین میساختند. که این رسم اکنون نیز در برخی از مناطق ایران معمول است و بر این باورند که در طول سال بلاها و قضاهای بد در کوزه متراکم میگردد که با شکستن کوزه، آن بلاها دور خواهد شد.در گذشته پس ار پایان آتشافروزی، اهل خانه و خویشاوندان گرد هم میآمدند و آخرین دانههای نباتی مانند: تخم هندوانه، تخم کدو، پسته، فندق، بادام، نخود، تخم خربزه، گندم و شاهدانه را که از ذخیره زمستان باقی مانده بود، روی آتش مقدس بو داده و با نمک تبرک میکردند و میخوردند. آنان بر این باور بودند که هر کس از این معجون بخورد، نسبت به افراد دیگر مهربانتر میگردد و کینه و رشک از وی دور میگردد. امروزه اصطلاح نمکگیرشدن و نان و نمک کسی را خوردن و در حق وی خیانت نورزیدن، از همین باور سرچشمه گرفتهاست. فال گوش یکی از رسمهای چهارشنبهسوری است که در آن دختران جوان نیت میکنند، پشت دیواری میایستند و به سخن رهگذران گوش فرامیدهند و سپس با تفسیر این سخنان پاسخ نیت خود را میگیرند. در رسم قاشق زنی دختران و پسران جوان، چادری بر سر و روی خود میکشند تا شناخته نشوند و به در خانهٔ دوستان و همسایگان خود میروند. صاحبخانه از صدای قاشقهایی که به کاسهها میخورد به در خانه آمده و به کاسههای آنان آجیل چهارشنبهسوری، شیرینی، شکلات، نقل و پول میریزد. دختران نیز امیدوارند زودتر به خانه بخت بروند.شالاندازی از دیگر مراسم شب سوری است که تاکنون اعتبار خود را در شهرها و روستاهای همدان و زنجان حفظ کردهاست. پس از خاموشی آتش و کوزهشکستن و فالگوشی و گرهگشایی و قاشقزنی جوانان نوبت به شالاندازی میرسد. جوانان چندین دستمال حریر و ابریشمی را به یکدیگر گره زده، از آن طنابی رنگین به بلندی سه متر میساختند. آنگاه از راه پلکان خانهها یا از روی دیوار، آنرا از روزنه دودکش وارد منزل میکنند و یک سر آن را خود در بالای بام در دست میگرفتند، آنگاه با چند سرفه بلند صاحبخانه را متوجه ورودشان میسازند. صاحبخانه که منتظر آویختن چنین شالهایی هستند، به محض مشاهده طناب رنگین، آنچه قبلاً آماده کرده، در گوشه شال میریزند و گرهای بر آن زده، با یک تکان ملایم، صاحب شال را آگاه میسازند که هدیه سوری آمادهاست. آنگاه شالانداز شال را بالا میکشد. آنچه در شال است هم هدیه چهارشنبه سوری است و هم فال. اگر هدیه نان باشد آن نشانه نعمت است، اگر شیرینی نشانه شیرین کامی و شادمانی، انار نشانه کسرت اولاد در آینده و گردو نشان طول عمر، بادام و فندق نشانه استقامت و بردباری در برابر دشواریها، کشمش نشانه پرآبی و پربارانی سال نو و اگر سکه نقره باشد نشانه سپیدبختی است.نویسندگان و نظریهپردازانی نیز بودهاند که جشنهای چهارشنبه سوری و نوروز را آیینی ناپسند و مذموم میدانستند. برخی روحانیون پس از انقلاب سال ۵۷ سعی در زدودن این جشنها از تقویم ایران کردند. در اسفند ماه سال ۱۳۸۸، خامنه ای در پاسخ به سوالی در خصوص مراسم چهارشنبه سوری این مراسم را «مستلزم ضرر و فساد» دانست و خواستار اجتناب ازآن شد. مرتضی مطهری چهارشنبه سوری را از آن «احمقها» میدانست. مکارم شیرازی نیز چهارشنبه سوری را حرام دانست و گفت:چهارشنبه سوری یک سنت خرافی است، نباید سنت خرافی را احیا کنیم و از همه اینها گذشته اسراف در مال است و نباید اسراف در مال کرد.رسانههای دولتی در سالهای اخیر تبلیغات فراوانی برای خودداری از برگزاری آیینهای چهارشنبهسوری انجام میدهند.
تحقیق درباره چهارشنبه سوری
چهارشنبه سوری جزو رسوم مورد علاقه ایرانیان است که در تمام این سال ها در تمام نقاط کشور برگزار می شود مسئله این است که به رغم فراگیر بودن چهارشنبه سوری در سراسر ایران در هر منطقه با اندک تفاوتهایی برگزار میشود که این رسم را به نوعی بومی می کند
چهارشنبه سور ی از آیین کهن و رسوم بسیار زیبا و دلنشین ایران است. آخرین چهارشنبه سال در اسفند ماه را طبق آیین و آداب و رسوم آن هر ساله از روزگاران قدیم برگزار می کردند و ادامه آن هم به مردم عصر امروز رسیده است. چهارشنبه سوری جزو رسوم مورد علاقه ایرانیان است که در تمام این سال ها در تمام نقاط کشور برگزار می شود؛ مسئله این است که به رغم فراگیر بودن چهارشنبه سوری در سراسر ایران در هر منطقه با اندک تفاوتهایی برگزار میشود که این رسم را به نوعی بومی می کند. در گذر زمان هم این آیین تغییراتی را هم پشت سر گذاشته است که باعث دور شدن از اصل رسم چهارشنبه سوری شده است.
چهارشنبه که یکی از روزهای آخر هفته است و سوری از نظر معنا و مفهوم با سرخی و گرما هم معنی است. بنابراین این واژه چهارشنبه سوری را می توانیم چهارشنبه سرخ و گرم هم معنا کنیم؛ که رفتن سرما و آمدن فصل بهار و گرمای تموز را نوید می دهد.به عبارت دیگر در این روز باید یوسته سرد زمستان را شکافت و از آن بیرون آمد و نوید بهار را داد.
پریدن از روی آتش رسم مشترک این شب است که هنوز به شکل گسترده و در تمام نقاط ایران انجام می شود؛ رسومی همانند قاشق زنی و فال گوش ایستادن و رساندن خبرهای خوب به همدیگر ؛ به گستردگی از روی آتش نیست. و گذر زمان آن را به فراموشی داده است و جای آن را با ترقه بازی پرکرده است.
رسوم چهارشنبه سوری
۱. افروختن آتش
مشهورترین نماد چهارشنبه سوری آتش است.در قدیم تمام اقشار و گروه های جامعه اعم از شاه و رعیت، پشته ای از هیزم یا وسیله قابل احتراق را در نقاط مختلف شهر، روستا و محلات گرد آورده و آتش می زدند. گذشت زمان در این رسم فقط توانسته مکان این آتش بازی را تغییر دهد. زندگی شهرنشینی این اتش بازی را از حیاط های دل باز و میادین اصلی روستاها به پشت بام های آپارتمان ها و این اواخر به پارک ها و در بعضی شهر ها به خیابان ها رسانده است. این کار و خواندن ترانه هایی که همه از آیین باستانی وام گرفته شده است منافاتی با امروز ندارد اما مسئله ی نگران کننده تغییراتی است که در جهت انحراف از اصل رسم پیش آمده است. افروختن آتش در سال های قبل کنار افراد خانوداه با نظارت بزرگ تر ها انجام می شد. اما امروز جوانان به سطح خیابان ها و کوچه ها می آیند، آتش های عظیمی به پا می کنند که هم جان خود و هم سایر رهگذران را تهدید می کند
۲. قاشق زنی
دخترا ن دم بخت کاسه ای و قاشقی به دست می گرفتند و همراه کودکان و نوجوانان چادر بسر می کردند و به در منازل همسایگان می رفتند و از آنان هدیه یا آجیل درخواست می کردند.
این گروه هفت نفره از دختران چادر هایشان را عوض میکردند تا شناخته نشوند. و معمولا خوراکی های شفا بخش می خواستند یا به در هفت مغازه می رفتند.
اگر صاحب مغازه چیزی برای دادن نداشت در پاسخ می گفت:” آنچه از دیگران گرفته ایم می دهیم….اگر پول دریافت می کردند با آن لوازم آش شله قلمکار خریده می شد و آتش تهیه شده را به بیمار می خوراندند. در این رفتار هم صله رحم، شادی، کمک به دیگران و دست گیری از نیازمندان آشکار است؛ انگیزه هایی که ایرانی ها به خاطر آن ها رسوم مختلفی دارند.
۳. نقاره زنی
عضدالدوله دیلمی آن را مرسوم کرده و فرمان داد هر چهارشنبه پایان سال در طلوع و غروب؛ هنگام نماز؛ کرنا؛ دهل و شیپور بزنند. این رسم بیشتر در مشهد مقدس رایج بود. اما در تهران هم در برخی مناطق نواختن نقاره گزارش شده است.
۴. عبور از زیر توپ مروارید
این رسم به تهران دوران شاه عباس صفوی بر می گردد. در تهران رایج بوده که دردوران صفویه، زنان را از زیر توپ هایی که از پرتغالی ها غنیمت گرفته بودند عبور می دادند به ویژه دختران دم بخت و دور تا دور آن جمع میشدند و معتقد بودند که این امر موجب گشایش بخت آنان می شود.
۵. نمک دادن
پیشینه این رسم به شهر شیراز برمی گردد. مردم سبدی محتوی بسته های نمک روی سر گذاشته و در کوچه های شهر می گردیدند و به هر رهگذری که برخورد کردند یک مشت نمک به او می دهند و در قبال آن پول می گیرند و فردای آن روز چهارشنبه؛ آش می پزند و برای دوستان خود می فرستند.
۶. فالگوش
شخصی در سر کوچه؛ خیابان یا محل گذر می ایستد و کلید را زیر پایش پنهان میکردو همزمان نیتی را در دل می گذارد و گوش هایش را تیز میکرد و گوش به زنگ بود. اولین کلماتی که از رهگذران می شنید با نیت خود مطابقت می داد. و پاسخ خودش را به این روش می گرفت. معمولا مردم آرزو می کردند که سال جدید را با سعادت و به روزی سپری کنند یا هر نیتی که در راستای عقاید فرد مورد نظر بود را از دل خود می گذراند.
۷. سرود چهار شنبه سوری
سرودی که هنگام شام چهارشنبه وقت پریدن از روی آتش خوانده می شد ؛ عمده ترین ورد عامیانه مردم بوده است. که علاقه زیادی به آن داشتند و از گذشته تا امروز هم نسل به نسل منتقل شده است. زردی من از تو / سرخی تو از من.در واقع مردم با این شعر فولکولور،آرزوی خوشبختی و تندرستی و به زیستی برای یکدیگر می کردند و به واسطه آن زردی؛ افسردگی؛ ضعف یک سال زندگی را دفع و به جای آن گرمی، سرخی آتش و سلامتی را جایگزین می ساختند.
از تمامی این رسوم زیبا و با معنی متاسفانه امروزه فقط آتش درست کردن آن هم به شیوه ی جنگ جهانی مورد توجه جوانان قرار گرفته است و ساختن بمب های دستی و ترقه هایی که جز خطر و سلب آسایش و آرامش از مردم فایده ی دیگری ندارد. ما هر سال به دلیل حوادث چهارشنبه سوری خیلی از خانواده ها را در عید نوروز داغدار می بینیم و حوادث بسیاری در این شب و روزهای قبل از آن که افرادی مشغول ساخت این ترقه ها هستند داریم.
چند سالی است سازمان آتش نشانی و رسانه ها گام هایی در راستای اطلاع رسانی و آگاه سازی مردم و جوانان برداشتند تا به مدد هم و حمایت مردم این حوادث کاهش پیدا کند.
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥
⇐ کلیک کنید: مشاهده مطالب جدید و داغ امروز ⇒
♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥ ♥