چرا آمدن رئیسی به نفع روحانی است؟

برخی معتقدند حضور او سبب می‌‌گردد که آرای دکتر روحانی کم شود و برخی دیگر سخن از تاثیر مثبت حضور تولیت آستان قدس رضوی بر آرای رئیس دولت تدبیر و امید به میان می‌آورند. به منظور بررسی این موضوع، باید انتخابات آتی را با توجه به تجربه‌های گذشته، تحلیل کرد.

جامعه ایران، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و به راحتی نمی‌توان درباره آن نظر قطعی داد. پیش‌بینی رفتار جامعه ایران ممکن است اما پیشگویی درباره آن، امکانپذیر نیست. کنش انتخاباتی جامعه ما از سال ۷۶ به بعد به گونه‌ای بوده که گاهی جامعه احساس کرده «ابر و باد و مه و خورشید و فلک» به‌گونه‌ای مقدر شده‌اند که در حمایت از یک کاندیدا قرار بگیرند.

در چنین شرایطی، جامعه به کاندیدایی گرایش پیدا می‌کند که به گمانش مورد هجوم قرار گرفته است. همچنین وقتی جامعه احساس کرده که اراده او ممکن است دچار ضعف قرار بگیرد، به سمت کاندیدایی میل پیدا می‌کند که در او اعمال اراده خود را قوی‌تر می‌بیند. جامعه در این وضعیت ضمن حق‌ستانی از کاندیدای مورد تبعیض، تلاش دارد این پیام را برساند که اراده من از کنش تندروها فاصله دارد. نتیجه انتخابات آتی، بستگی به این دارد که چه اتفاقاتی در فاصله یک ماه باقی مانده تا انتخابات، رخ خواهد داد.

نوع رفتار آقای رئیسی اهمیت ویژه‌ای دارد. اگر رفتار او و حامیانش این‌گونه تلقی شود که نماینده جریانی است که تلاش می‌کند با استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارد، بر نظر مردم تاثیرگذار باشد، با توجه به تجریبات گذشته، نظر جامعه به سمت‌وسوی جبهه مقابل آقای رئیسی سوق پیدا می‌کند. در فضای رقابتی سنگین میان دو نماینده از بخش‌هایی از اندیشه‌ها و جبهه‌های موجود در جامعه، به‌طور طبیعی، بخش خاکستری کشور به سمت جناح و جبهه‌ای میل پیدا خواهدکرد که نسبت به آنها احساس نزدیکی می‌کند. اگر شرایط به این صورت پیش برود، به نظر می‌رسد که آمدن آقای رئیسی به شدت بر فضای رقابتی انتخابات تاثیرگذار خواهد بود و رقابتی جدی میان او و دکتر روحانی شکل خواهد گرفت.

در این حالت، آقای روحانی این ظرفیت را دارد که نقش تعیین کننده داشته باشد و در پایان، مورد وثوق مردم قرار گیرد. اما ممکن است میدان بازی به این شکل پیش نرود. با توجه به فضایی که امروز در جریان اصولگرا شاهدیم، نشان می‌دهد که به این مساله وقوف دارند؛ بنابراین فضا را به سمت تکثر در کاندیداها پیش خواهند برد. جریان اصولگرایی نیز یک جبهه است و جریانی منسجم نیست. به همین دلیل قصد دارند آرای مختلف را به سمت کاندیداهای مختلف متمایل کنند.

حاصل این تلاش در دیدگاه اصولگرایان این است که اگر روحانی رای بیاورد با رای پایینی انتخاب می‌شود و اگر توانسته باشند فضا را به خوبی مدیریت کنند، انتخابات را به مرحله دوم پیش می‌برند. در حالت طبیعی و صرف نظر از رفتارهای غیرقابل پیش‌بینی جامعه، به نظر می‌رسد که آقای روحانی دست برتری در مقابل آقای رئیسی دارد. او چهارچوب‌های روشن، اقدامات و دستاوردهایی داشته که در روزهای انتخابات به کمک او خواهد آمد.